dr Wojciech Popczyk Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego.
Tekst pierwotnie opublikowany w nr 4/2014 magazynu Relacje wydawanego przez stowarzyszenie Inicjatywa Firm Rodzinnych
W czasach współczesnych sukcesy odnoszą przedsiębiorstwa, które posiadają, nieustannie rozwijają i chronią zasoby niematerialne - wiedzę. Nośnikami tych zasobów są ludzie. Kapitał ludzki, jak nigdy wcześniej, urasta do rangi superstrategicznego zasobu. Sam kapitał intelektualny pracowników jest kluczowy, ale niewystarczający do tego, żeby odnosić sukcesy. Można bowiem stworzyć zespół piłkarski składający się z samych gwiazd, wyjątkowych talentów, który przegra z zespołem piłkarzy mniej renomowanych ale zgranych, zorientowanych drużynowo i zmotywowanych do współpracy w trakcie gry.
W procesie wykorzystywania kapitału intelektualnego jednostek w biznesie oraz tworzenia kapitału intelektualnego organizacji jako całości, niezbędny jest kapitał społeczny oparty na relacjach, komunikacji i wymianie między ludźmi. Wymiana wiedzy, doświadczenia, pomysłów, opinii pozwala lepiej, wszechstronniej wykorzystać posiadane zasoby intelektualne w funkcjonowaniu biznesu, osiągać efekt synergii oraz ma istotny udział w powstawaniu nowej wiedzy, co stanowi wyzwanie współczesnych przedsiębiorstw.
Kapitał rodzinny
Kapitał społeczny można najprościej określić jako potencjał wynikający ze spoistości relacji międzyludzkich powstałych i utrwalanych w czasie, siłę więzi społecznych, które służą interesom wspólnym, a nie wyłącznie interesom indywidualnym i które zwiększają sprawność funkcjonowania i skoordynowanie działań organizacji społecznych.
wyjątkowy. Związki, które istnieją w społecznej strukturze rodzin różnią się od tych, które można spotkać w grupach, społecznościach czy organizacjach nierodzinnych. Relacje rodzinne odnoszą się tylko do członków rodziny, są silniejsze, bardziej intensywne, trwalsze i stabil niejsze. Kapitał rodzinny jest specyficzną formą kapitału społecznego, która może powstać tylko w środowisku relacji rodzinnych, obejmujących pozytywne relacje sieciowe między członkami rodziny, między rodziną a klientami oraz między rodziną a społecznością lokalną.
Składnikami kapitału rodzinnego są kanały komunikacyjne wewnętrzne - między członkami sieci rodzinnej, kanały komunikacyjne zewnętrzne - między rodziną a podmiotami otoczenia zewnętrznego oraz normy rodziny.
Na kanały komunikacyjne wewnętrzne składają się sieci wzajemnych relacji osobowych, które rozwijają członkowie rodziny między sobą w czasie, w ramach rodziny jak i biznesu rodzinnego. Sieci społeczne łączące rodzinę i firmę rodzinną z ich otoczeniem stanowią kanały zewnętrzne (kooperacja z innymi organizacjami, konsulting zewnętrzny, relacje ze społecznością lokalną, szeroko rozumiane układy i znajomości). Drożność kanałów i częstotliwość ich wykorzystywania decydują o ich efektywności w procesie budowania kapitału rodziny.
Normy rodziny tworzą system kontroli społecznej w firmie rodzinnej. Ograniczony zasięg do członków rodziny, intensywność i głębokość interakcji oraz długi, nawet wielopokoleniowy okres ich trwania przyczyniają się do wykształcenia i utrwalenia silnych norm etyczno-moralnych. Inaczej mówiąc, tworzy się filozofia rodziny, która ksztaltuje postawy, wartości i zachowania jej członków wobec siebie nawzajem, wobec biznesu rodzinnego i wobec otoczenia. Na normy rodziny składają się: zaufanie, zobowiązania i oczekiwania na zasadzie wzajemności, tożsamość, silna reputacja oraz infrastruktura moralno-etyczna. Filozofia rodziny ułatwia komunikację wzajemną, współpracę, wypracowanie wspólnej wizji i strategii biznesu oraz podejmowanie decyzji. Pozwala ona koncentrować się na wartościach istotnych dla uczestników otoczenia zewnętrznego, motywuje do zaangażowania się członków rodziny na rzecz
sukcesu rodzinnego przedsięwzięcia, w końcu redukuje rozbieżności i konflikty celów między właścicielami i zarządzającymi, które to nieuchronnie występują w firmach nierodzinnych.
Dokończenie artykułu wkrótce.